Konu Özeti Konu Anlatımı Avrupa’da Din Savaşlarından Modern Devlete

1.3. AVRUPA’DA DİN SAVAŞLARINDAN MODERN DEVLETE

- XII. yüzyıldan itibaren İngiltere ve Fransa, Roma Hukuku’na dayanan bir yönetim mekanizması geliştirmiş ve Papalık’tan bağımsız hareket etmek istemiştir. Bu da Avrupa’da kilise ile krallık mücadelesini doğurmuştur.

- Kilise, güç kaybetmeye devam etmiş ve inandırıcılığını yitirmiştir.

- XV. yüzyıldan itibaren ise halk arasında kiliseye karşı eleştiriler artmaya başlamış ve din temelli siyasi mücadeleler başlamıştır.



Otuz Yıl Savaşları (1618-1648)

- Avrupa’da din alanında başlayan fakat arkasında bir takım siyasi, sosyal ve ekonomik gelişmelerin bulunduğu mücadelelerdir.

- İki temele dayanır; ilki Habsburg Hanedanı’nın Avrupa’da tek hâkim güç olma isteği, ikinci sebep ise Martin Luther’in (Martin Lutır) başlattığı Protestanlık hareketidir.

- Martin Luther’e taraftar olan Hrıstiyanlara “Protestan” denilmiştir.

- Protestanlarla Alman imparatoru arasında yirmi beş yıl süren bir savaş sonrasında 1555’te Augsburg (Ogsburg) Antlaşması imzalanmıştır.

- Protestan mezhebi ve kilisesi Almanya’da resmen tanınmıştır.

- Augsburg Antlaşması biri Protestan diğeri Katolik olmak üzere iki Almanya’yı ortaya çıkarmıştır.

- Avrupa geneline yayılmaya başlayan Lutherci hareketlere karşı Papalık, Katolik reformunu gerçekleştirmek zorunda kalmıştır.

- Bohemya Bölgesi’nde Protestan Çekler ile Kutsal Roma İmparatorluğu arasında başlayan mücadele sürecinde İngiltere ve Hollanda da Protestanları desteklemiştir.

- 1645’e kadar mücadeleler devam etmiştir.

- Otuz Yıl Savaşları’na dâhil olan devletlerin çoğunun katılımı ile barış gerçekleşmiştir.

- Martin Luther’in öncülüğünde başlayan Almanya’daki hareketler sonrasında, Fransa’da Kalvenizm Hareketi, İngiltere’de de Anglikanizm etkili olmuştur.

- Westphalia (Vestfalya) Barışı ile 24 Kasım 1648’de Otuz Yıl Savaşları sona ermiştir.

- Westphalia Barışı sonrası Fransa ile İspanya 1659’a kadar savaşmaya devam etmiştir.



Westphalia Antlaşması’nın Sonuçları

- Protestanlık Katolikliğe denk sayıldı

- Protestanlığın ortadan kaldırılmasına yönelik çalışmalara son nokta konuldu.

- Habsburg hanedanı zayıfladı, Almanya’da yerel hanedanlar öne çıktılar.

- Almanya’nın temelleri Westphalia’da atıldı.

- Antlaşma imparatorun prenslikler üzerindeki otoritesini kısıtladı.

- Fransa’nın Hollanda ve Kuzey İtalya üzerindeki nüfuzu arttı.

- Fransa’da monarşi sağlamlaştı.

- Hollanda ve İsviçre bağımsız oldu.

- İmparatorluk gibi Papalık da güç kaybetti.

- Osmanlı Devleti Avrupa mezhep savaşlarına kendi sorunları nedeniyle katılmadı.

- Almanya yüzlerce küçük prensliğe bölündü.

- Papa’dan yetki alan ve üst otorite olarak Vatikan’ı gören Avrupalı krallar kiliselerini “millî” bir hâle getirerek dini devletin tekeline aldı ve devleti toprakları üzerindeki “mutlak egemen” hâline getirdi.



Modern Devlet

- Tarihin ilk dönemlerinden itibaren toplumun üzerinde siyasi otorite kurulduğu bilinmektedir.

- Bununla birlikte modern devlet anlayışı Avrupa’da Westphalia Antlaşması’ndan itibaren ortaya çıkmıştır.

- Modern devlet anlayışında kilisenin, devlet ve toplum üzerindeki etkisi azalmıştır.

- Modern devletlerde merkezî bir ordu bulunur ve merkezî otoritenin koyduğu hukuk kuralları her zaman geçerlidir.