On İki Hayvanlı Türk Takvimi

Talebe

Yönetici
Katılım
14 Şub 2021
Konular
540
Mesajlar
4,040
Tepkime puanı
10,674
Puanları
113
Meslek - Branş
Öğretmen - Tarih
Talebe Hakkında ek bir bilgi sağlanmamış.
ON İKİ HAYVANLI TÜRK TAKVİMİ:


Eski Türklerin zaman hesabı da Bozkır Kültürünün izlerini taşımaktaydı. Eski Türk Takvimi, her biri hayvan adı ile anılan 12 Yıllık Devre esasına da- yanıyordu. Yılların adları şöyle idi:


1. Yıl; sıçgan (fare), 7. Yıl; yund (at),
2. Yıl; ud (sığır, öküz), 8. Yıl; koy (koyun),
3. Yıl; kaplan, 9. Yıl; biçin (maymun),
4. Yıl; tabışkan (tavşan), 10. Yıl; tagaku (tavuk),
5. Yıl; lu (ejder), 11. Yıl; it,
6. Yıl; yılan, 12. Yıl; tonguz (domuz).


(İlhanlı takviminde bu yılların adı Moğolca olarak şöyledir: Hulukuna, hogur, bars, tolay, loo, mogay, murin, nokoy, piçin, dakıko, nokay, kokay.)


Bir yılda on iki ay vardı. Aylar birinç (aram ay, ulug ay); ikinç (ikinci ay, kü- çük ay); üçünç, törtünç; bişinç ay; altınç ay; yedinç ay; sekizinç ay; tokuzunç ay; onunç ay; birnekç ay; çağşabat ay şeklinde adlandırılıyordu. Bir gün on iki kısım sayılıyor ve her kısma çağ deniliyordu. Yıl, 365 gün 5 saat olarak ka- bul edilmekteydi. Günün başlangıcı gece yarısı idi. Yılbaşı Ocak, Şubat ayları- na rastlardı. Aslında ay yılına dayanan bu On İki Hayvanlı Türk Takvi- minin, Gök-Türkler tarafından güneş yılına çevrildiği söylenmektedir.


Burada 12 Hayvanlı Türk Takviminin nasıl kullanıldığını, Fransız Türkoloğu Louis Bazinin, 12 Hayvanlı Eski Türk Takvimi (Le calendrier turcs anciens et medievaux, Service de Reproduction des Theses Universite de Lile III, 1974) üzerine yayınlanan eserinde Orhun yazıtlarının dikiliş tarih- leri hakkında verdiği bilgileri aktararak göstermeye çalışalım. Bazinin, aynı zamanda profesörlük tezi de olan bu eserinde yer alan tarihleri kısaca aşağıda veriyoruz.

Kültigin Anıtı, kon yılka yiti yigirmike yani koyun yılının on yedisinde (=27 Şubat 731) dikilmiştir. Kültiginin cenaze merâsimi ise tokuzunç ay yeti otuzka yani dokuzuncu ayın yirmi yedisinde (=1 Kasım 731) yapılmıştır. Batı yüzündeki Çince yazıt 1 Ağustos 732 tarihinde, Türkçe yazıtlar ise bun- dan yirmi gün sonra yani 21 Ağustos 732de tamamlanmıştır. Buna göre anı- tın dikiliş tarihi de 21 Ağustos 732 olarak tahmin edilmektedir.

Bazine göre Bilge Kagan Anıtı, it yıl onunç ay altı otuzka yani köpek yılının onuncu ayının yirmi altısında ölen Bilge Kaganın anısına dikilmiştir. Bilge Kaganın ölüm tarihi ise, yazıta göre, 25 Kasım 734 gününe rastlamaktadır. Bilge Kaganın cenaze töreni de, yazıta göre lagzin yıl bişinç ay yiti otuzka yani domuz yılının beşinci ayının yirmi yedisinde (=22 Haziran 735) yapıl- mıştır. Bilge Kagan Anıtının batı yüzündeki Çince yazıtın ise 19 Ağustos 735 tarihinde yazıldığı ve Türkçe yazıtların 34 günde tamamlandığından hareketle Bilge Kagan Anıtının da 20 Eylül 735 tarihinde dikilmiş olması sonucu yine Bazin tarafından ortaya konuyor.
 
BUNLAR DA İLGİNİZİ ÇEKEBİLİR
On iki Ada bởi Tarih Öğretmeni,
Oniki Levha Kanunları bởi Talebe,
Ongun bởi Talebe,

Bu konuyu görüntüleyen kullanıcılar

Geri
Üst Alt