1.: Yerleşme ve Devletleşme Sürecinde Selçuklu Türkiyesi Ünitesi Kazanımları ve Açıklamaları

1. : YERLEŞME VE DEVLETLEŞME SÜRECİNDE SELÇUKLU TÜRKİYESİ ÜNİTESİ KAZANIMLARI VE AÇIKLAMALARI

10.1.1. Türklerin Anadolu'ya yerleşmeye başlaması ile Türkiye Selçuklu Devleti'nin yıkılışı arasındaki süreçte meydana gelen başlıca siyasi gelişmeleri tarih şeridi ve haritalar üzerinde gösterir.


Başlıca siyasi gelişmeler olarak Saltuklular Beyliği'nin kurulması (1072), Danişmentliler Beyliği'nin kurulması (1080), Mengücekliler Beyliği'nin kurulması (1080), Çaka Beyliği'nin kurulması (1081), Türkiye Selçuklu Devleti'nin kurulması (1077), Çaka Beyliği'nin yıkılması (1093), I. Haçlı Seferi (1096-1099), Artuklular Beyliği'nin kurulması (1102), Katvan Muharebesi (1141), II. Haçlı Seferi (1147-1149), Büyük Selçuklu Devleti'nin yıkılması (1157), Eyyubiler Devleti'nin kurulması (1174), Miryokefalon Muharebesi (1176), Danişmentliler Beyliği'nin yıkılması (1178), III. Haçlı Seferi (1189-1192), Moğol İmparatorluğu'nun kurulması (1196), Saltuklular Beyliği'nin yıkılması (1202), IV. Haçlı Seferi (1202-1204), Moğol İmparatorluğu'nun parçalanması (1227), Mengücekliler Beyliği'nin yıkılması (1228), Yassıçemen Muharebesi (1230), Artuklular Beyliği'nin yıkılması (1231), Bâbailer Ayaklanması (1240), Kösedağ Muharebesi (1243), Eyyubiler Devleti'nin yıkılması (1250), Memlûklular Devleti'nin kurulması (1250), Ayn-ı Calut Muharebesi (1260), Haçlı Seferleri'nin sona ermesi (1270), Karamanoğlu Mehmet Bey'in Türkçeyi resmî dil ilan etmesi (1277) ve Türkiye Selçuklu Devleti'nin yıkılması (1308) verilir. Burada verilen kronolojik sıralama, öğrencilerin kronolojik düşünme becerilerini desteklemeye yöneliktir. Sıralanan olay ve olgulara ilişkin bir konu anlatımı yapılmamalı ve bunların ezberletilmesi yoluna gidilmemelidir.

10.1.2. Anadolu'ya yapılan Türk göçlerinin sosyokültürel etkilerini analiz eder.

a) Oğuz göçleri sırasında Türklerin Anadolu'da yerleşmesini kolaylaştıran nedenler üzerinde durulur.

b) Dönemin Latin ve Arap kaynaklarında Anadolu'nun ilk kez on ikinci yüzyılda Türkiye (Turchia, Turkiya) olarak anılmasına vurgu yapılır.


10.1.3. Anadolu'daki ilk Türk siyasi teşekküllerinin birbirleriyle ve çevre devletlerle olan ilişkilerini uzlaşma ve çatışma bağlamında değerlendirir.

a) Anadolu'da kurulan ilk Türk beyliklerinin birbirleriyle ve çevre devletlerle olan ilişkilerine kısaca değinilir.

b) Türkiye Selçuklu Devleti'nin Bizans ile mücadeleleri çerçevesinde Miryokefalon Muharebesi'ne değinilir.


10.1.4. Türklerin Anadolu'da devletleşme sürecini etkileyen faktörleri açıklar.

a) Oğuz boylarının önceki dönemlerde boy birliği ya da beylik gibi geçici siyasi çatılar altında bir araya gelmesi vurgulanır.

b) Türkiye Selçuklu Devleti'nin teşkilat yapısı ile sosyokültürel özellikleri kısaca ele alınır.


10.1.5. İslam dünyasının korunması bağlamında Türkiye Selçuklu Devleti ve Eyyubi Devleti'nin Haçlılarla yaptıkları mücadelelerin sosyokültürel etkilerini analiz eder.

Konu işlenirken ilgili haçlı seferinin güzergâhı, tarih aralığı, tarafları, komutanları (Selahaddin Eyyubi vurgulanmak üzere) harita/haritalar üzerinde gösterilir.

10.1.6. Moğol İstilası'nın Anadolu'da meydana getirdiği siyasi ve sosyal değişimi analiz eder.

a) Türkiye Selçuklu Devleti'nin Moğollara karşı mücadelesinde çevresindeki diğer devlet ve beyliklerle uzlaşma arayışları ile bu çerçevede alınan tedbirler üzerinde durulur.

b) Kösedağ Muharebesi'nden sonra Anadolu'da İkinci Beylikler Dönemi'nin ortaya çıkmasının politik ve sosyolojik sebep ve sonuçları üzerinde durulur.

c) Babailer İsyanı'na kısaca değinilir.

ç) Anadolu'daki sosyal huzurun bozulması karşısında düzeni yeniden sağlanmasına yönelik gayretleri bulunan başlıca isimler (Mevlânâ, Hacı Bektaş-ı Veli ve Yunus Emre) üzerinde durulur.
 

1.ÜNİTE: YERLEŞME VE DEVLETLEŞME SÜRECİNDE SELÇUKLU TÜRKİYESİ​


10.1.1. Türklerin Anadolu’ya yerleşmeye başlaması ile Türkiye Selçuklu Devleti’nin yıkılışı arasındaki süreçte meydana gelen başlıca siyasi gelişmeleri tarih şeridi ve haritalar üzerinde gösterir.​


Başlıca siyasi gelişmeler olarak Saltuklular Beyliği’nin kurulması (1072), Danişmentliler Beyliği’nin kurulması (1080), Mengücekliler Beyliği’nin kurulması (1080), Çaka Beyliği’nin kurulması (1081), Türkiye Selçuklu Devleti’nin kurulması (1077), I. Haçlı Seferi (1096-1099), Artuklular Beyliği’nin kurulması (1102), II. Haçlı Seferi (1147-1149), Büyük Selçuklu Devleti’nin yıkılması (1157), Eyyubiler Devleti’nin kurulması (1174), Miryokefalon Muharebesi (1176), III. Haçlı Seferi (1189-1192), Moğol İmparatorluğu’nun kurulması (1196), IV. Haçlı Seferi (1202-1204), Bâbailer Ayaklanması (1240), Kösedağ Muharebesi (1243), Memlûklular Devleti’nin kurulması (1250), Ayn-ı Calut Muharebesi (1260), Karamanoğlu Mehmet Bey’in Türkçeyi resmî dil ilan etmesi (1277) ve Türkiye Selçuklu Devleti’nin yıkılması (1308) verilir. Burada verilen kronolojik sıralama, öğrencilerin kronolojik düşünme becerilerini desteklemeye yöneliktir. Sıralanan olay ve olgulara ilişkin bir konu anlatımı yapılmamalı ve bunların ezberletilmesi yoluna gidilmemelidir.

10.1.2.Anadolu’ya yapılan Türk göçlerinin sosyokültürel etkilerini analiz eder.​


a) Oğuz göçleri sırasında Türklerin Anadolu’da yerleşmesini kolaylaştıran nedenler kısaca açıklanır.

b) Türkiye isminin doğuşu açıklanır. Öğrencilerin, Anadolu’nun Türkiye olarak adlandırılmasının neden- leri ile ilgili çıkarımda bulunmaları sağlanır.
Öğrencilerin, Anadolu ile birlikte Irak ve Suriye bölgesine yapılan göçlerin, bu bölgelerde günümüze kadar devam eden Türkmen varlığına etkilerini analiz etmeleri sağlanır.

ç) İç Asya’nın batısında kurulan Türk Devleti’nin devamlılığı Büyük Selçuklu, Türkiye Selçuklu, Osmanlı ve Türkiye Cumhuriyeti devletleri üzerinden vurgulanır.

10.1.3. Anadolu’daki ilk Türk siyasi teşekküllerinin birbirleriyle ve çevre devletlerle olan ilişkilerini uzlaşma ve çatışma bağlamında değerlendirir.​


a) Anadolu’da kurulan ilk Türk beyliklerinin birbirleriyle ve çevre devletlerle olan ilişkilerine değinilerek öğrencilerin, bu beyliklerin Anadolu’nun Türkleşmesindeki etkisini yorumlamaları sağlanır.

b) Türkiye Selçuklu Devleti’nin teşkilat yapısı ile sosyokültürel özelliklerine ana hatlarıyla değinilir.

c) Türkiye Selçuklu Devleti’nin Bizans ile mücadeleleri çerçevesinde Miryokefalon Muharebesi’ne değinilir.

10.1.4. İslam dünyasının korunması bağlamında Türkiye Selçuklu Devleti ve Eyyubi Devleti’nin Haçlılarla yaptıkları mücadelelerin sosyokültürel etkilerini analiz eder.​

a) Haçlı Seferleri’nin güzergâhı harita/haritalar üzerinde gösterilir.

b) Haçlı Seferleri’nin sebeplerine, taraflarına, katılanlarına (çocuk haçlı seferi vurgulanmak üzere), Haçlılar tarafından Hristiyanlara, Müslümanlara ve Yahudilere yapılan katliamlara ve Haçlılara karşı mücade- le eden komutanlara (I. Kılıç Arslan, Nureddin Zengi ve Selahaddin Eyyubi vurgulanmak üzere) değinilir.

c) Öğrencilerin, Haçlı Seferleri’nin Avrupa’daki siyasi, sosyal ve ekonomik açıdan dönüştürücü etkisini analiz etmeleri sağlanır.

ç) Haçlılarla yapılan mücadelenin Anadolu’nun Türk yurdu haline gelmesindeki pekiştirici rolüne değinilir.


10.1.5. Moğol İstilası’nın Anadolu’da meydana getirdiği siyasi ve sosyal değişimi analiz eder.​

Babailer İsyanı’na Moğol İstilası’nın önünü açması bağlamında değinilerek Kösedağ Muharebesi’nden sonra Anadolu’da İkinci Beylikler Dönemi’nin ortaya çıkması kısaca açıklanır.
 

Bu konuyu görüntüleyen kullanıcılar

Geri
Üst Alt