Aşure

Aşure


İslami geleneğe göre Hicrî takvimin ilk ayı olan Muharrem’in onuncu günü tutulan bir oruç. Bu terim muhtemelen İbrancada onuncu anlamına gelen “asor” teriminden gelmektedir. Geleneksel inanca göre Hz, Nuh, bu günde gemisini inşa etmiştir. Sünniler bu günü bir oruç günü olarak kabul ederken, şiiler bu günü Hz. Hüseyin'i anma günü olarak kutlarlar. Aşure gününde, çeşitli yiyeceklerle pişirilen tatlı (aşure) yapılır ve dağıtılır.

Hz. Peygamberin 622'de Mekke'den, Medine'ye hicreti ile birlikte başlayan Hicri takvimin birinci ayı olan Muharrem ayının Onuncu gününe aşure günü denmiştir. Yahudiler de kendi kullandıkları kameri-güneş takvimine göre Tişri ayının Onuncu gününü Yom Kippur (Kefaret Günü) olarak kutluyorlar ve o günü kendi usullerine göre, oruçlu geçiriyorlardı. Müslümanlar da aynı gün oruç tutmak isteyince Peygamberimiz Yahudilere benzememek için isteyenlerin muharremin dokuz, on ve onbirinci günleri oruç tutmalarını söylemiştir. Aşure gününü Yahudi geleneğine bağlı olarak izah edenlerin yanında, Aşure'nin Hz. Nuh'tan itibaren bütün Sami dînlerde mevcut olduğunu ve İslâm Öncesi Arap putperestliğinde de Aşurenin olduğunu bazı kaynaklar bildirmektedir. Hz. Aişe ile Abdullah b. Ömer’in rivayetine göre Kureyş, Aşure günü oruç tutuyordu. Peygamberimiz de Medine'ye Hicret edince bu orucu tutmuş ve başkalarının da tutmasını tavsiye etmiştir. Fakat Ramazan orucundan sonra Aşure orucu önemini kaybetmiş ancak dileyen müslümanlar bu orucu tutmaya devam etmiştir. Netice olarak Aşure orucunun iki önemli kaynağı dikkat çekmektedir. Birincisi, yahudi geleneği içindeki kefaret gününü teşkil etmesi. İkincisi de Hz. Nuh'tan itibaren devam eden ve Hz. İbrahim'den beri önemli bir gün olarak aşure orucunun tutulması.

Aşure günü olan on muharrem 680'de Hz. Hüseyin’in Kerbela'da şehit edilmesiyle birlikte Şia camiası için siyasi bir gün olma özelliği kazanmıştır. Her yıl bu tarih, Şia tarafından Hz. Hüseyin’in intikamını almak için icra edilen bir yas ve kin havası içinde kutlanmaya başlamıştır. Bugün İslâm dünyasında on muharrem hâlâ çok önemli bir gündür. Bu gün vesilesi ile aşure denen bir çorba pişirilmektedir. Özellikle bu Anadolu'da ve Şia dünyasında çok önem arzetmektedir. Türkler bu tatlı çorbaya çok önem vermişler ve Osmanlılar sarayda Aşure çorbası pişirmeye itina göstermişlerdir.