Duraklama Dönemi Islahatları

Duraklama Dönemi Islahatları

DURAKLAMA DÖNEMİ ISLAHATLARI
Avrupa’daki gelişmelerden yararlanma olmamıştır. Islahatlar kişilere bağlı olarak yapılmış, kişilerin etkinliği sona erince ıslahatlar duraksadı. Köklü değişiklik yapılmamıştır. Devletin düzenini sağlamak için kaba kuvvete baskıya başvurulmuştur. Devletin gerilemesi geciktirilmiş oldu. İlerleme sağlanamadı. Başlıca ıslahatçı padişah ve devlet adamları şunlardır:

Kuyucu Murat Paşa
I. Ahmetin Veziriazamıdır. Celali ayaklanmalarını şiddetle bastırmıştır. Huzursuzluklar önlenemedi. Çünkü isyanların siyasi ve ekonomik nedenleri ortadan kaldırılamadı.

II. Osman (Genç)
Lehistan seferinde Hotin kalesi kuşatılmış, alınamamıştı. Başarısızlığı Yeniçerilerle Kapıkulu sipahilerinden kaynaklandığını açıkladı. Geleneğe aykırı olarak saray dışı evlilik yaptı. Sarayı halka açtı. Şeyhülislamların kadı, müderris atama yetkilerini aldı. Çıkarcı İlmiye sınıfını etkisizleştirmeye çalıştı. Yeniçerileri ve sipahileri kaldırmaya karar verdi. Fakat genç ve tecrübesiz oluşu, gerekli kadroya sahip olmayışı fikirlerini zamansız açıklaması çıkarı bozulabilecekler tarafından öldürülmesine neden oldu.

IV. Murat
İçkiyi yasakladı. Rumeli'de Anadolu'da sipahileri saydırdı. Eyalet isyanlarını bastırdı. Devletin gerilemesinin asıl nedenleri üzerinde durdu. Devlet adamlarından bozulmanın nedenleri ile ilgili raporlar aldı. En önemlisi Koçibey raporudur.

Tarhuncu Ahmet Paşa
IV. Mehmet zamanında Sadrazamlığa getirildi. Görev alırken Girit sorunu, donanmanın ve Maliyenin düzeltilmesi için başarılı çalışmalarda bulunacağını belirtti. Has ve Zeametleri hazineye bağladı. Gelir ve giderleri gösteren bir bütçe hazırladı. Sarayda çıkarları bozulanların entrikaları sonucu öldürüldü.


Köprülüler Devri:
Köprülü Mehmet Paşa Sadrazamlık görevi teklif edildiğinde ancak kendisinin koşulları benimsenirse görev alabileceğini belirtti. Koşulları şunlardır:
1. Saray devlet işlerine karışmayacak
2. Devlet işleriyle ilgili olarak sunduğu öneriler kabul edilecek
3. Devlet memurluklarına istediği kimseler atanacak
4. Kendisi hakkında şikayet olduğunda veya görevde alınacağı sırada savunmasi istenecek. İlk defa bir sadrazam bu şekilde tam bağımsız olarak göreve atanmış oldu. Sipahilerin isyanını bastırdı. Eflak ve Boğdan beylerini isyana teşvik eden Patriki idam ettirdi. Celali isyanlarını bastırdı. Güvenliği sağladı. Her türlü alanda devletin düzenini yeniden kurdu. Köprülü Ahmet Paşa, Merzifonlu Kara Mustafa Paşa, Köprülü Fazıl Mustafa Paşa devletin düzenini koruyucu çalışmalarda bulundular. Devlet 16.yy.daki gücüne ulaştı.

I. AHMET'İN SALTANAT HUKUKUNDA YAPTIĞI DEĞİŞİKLİKLER
Fatih Kanunnamesindeki devletin düzeni ve devamı için kardeş katli maddesini değiştirdi. Osmanlı Hanedanından yaşlı ve akıllı olanın (erşet ve ekber olan) padişah olması kanunu kabul etti. Şehzadelerin sancak valisi olmalarını yasakladı. Böylece şehzadelerin sancaklarda taht yarışmalarına girmeleri önlendi. Şehzadelerin sarayda yetiştirilmeleri kararlaştırıldı. Ancak bu durum ileride padişah olabilecek şehzadenin devlet yönetimi ile ilgili bilgiler kazanmasını önledi. Saraydaki baskılı eğitim, entrikalar şehzadelerin ruh sağlıklarını bozdu.