Fenikeliler

FENİKELİLER

Eskiçağ'da günümüzdeki Suriye kıyılarında yaşayan Sami kökenli bir halktır Fenikeliler.

M.Ö. II. binyılın sonundaki savaşlardan sonra sağ kalan kalanların soyundan gelen Fenikeliler, günümüzde Akka'dan Cebeli'ye kadar uzanan dar kıyı şeridinde, başlıcaları Arados, Bybios, Sayda (Sidon), Sur (Tir), Beryhos ve Ugarit olan birçok kent kurup, ünlü erguvan rengi boya, cam, sedir yünü, şarap, silah, metal ve fildişi elsanatları ürünlerinin ticaretiyle zenginleştiler.

Lübnan dağları tarafından birbirinden ayrılmış küçük site devletlerin oluşturduğu Fenike Birliği, hiçbir zaman siyasal bakımdan güçlü olamadı. Kentler kısa aralıklarla bağımsız yaşadılarsa da, genellikle büyük komşularına yıllık vergi ödemek zorunda kaldılar.

Başlangıçta Mısır'ın egemenliğine girip, 350 yıl kadar oldukça bakımsız yaşadıktan sonra M.Ö.860'a doğru Asur'un, M.Ö.612'deYeni Babil İmparatorluğu'nun M.Ö.539'da Perslerin, M.Ö.333'te 'in ve Seleflilerin, M.Ö.64'te de Roma'nın egemenliğini kabul etmek zorunda kaldılar.

Bu arada, M.Ö. l. binyıl başlangıcında, Akdeniz'de ticaret ilişkilerim İspanya ve Akdeniz'e kadar genişletip, Tunus kıyısındaki Kartaca'da, Cebelitarık boğazının ötesindeki Cadiz'de, vb. sömürgeler kurdular (M.Ö.800). Böylece Akdeniz'i Suriye kıyılarından Cebelitarık'a kadar uzanan Eskiçağ'ın en büyük deniz ticaret alanı haline getirdiler.

Ticaret zenginliklerine paralel olarak, Eski Mısır, Anadolu, Eski Yunanistan ve Mezopotamya kültürlerinin bir karışımı olan parlak bir uygarlık geliştirdiler.

M.Ö. II. binyılda oluşturulan Fenike abecesi yaklaşık M.Ö.800'e doğru Yunanlılar tarafından benimsenip, daha sonra Roma yoluyla da Batı Avrupa'ya geçerek, günümüzdeki Latin abecesinin temelini oluşturdu.

FENİKELİLER

Sami kavimlerindendir. Bugünkü Lübnan'ın dağlık kıyı kesiminde yaşamışlardır. Bu bölgeden Suriye kıyılarına doğru yayılan Fenikeliler şehir devletleri kurdular. Yaşadıkları bölgenin tarıma ve hayvancılığa elverişli olmaması nedeniyle balıkçılığa ve denizciliğe yönelmişler ve Akdeniz kıyılarında koloniler kurmuşlardır.

Fenikeliler ürettikleri zeytin yağı, kereste, boya ve camdan oluşan ürünleri Akdeniz'in diğer bölgelerine satmışlardır.

Fenikeliler Sümer çivi yazısı ile Mısır Hiyeroglif yazısını örnek alarak tarihin ilk alfabesini icat ettiler.

Not: Fenike alfabesini İyonlar ve Yunanlılar kullanmıştır. Daha sonra Romalılar Yunanlılardan aldıkları alfabeyi Latin alfabesine dönüştürmüşlerdir.

Mısır ve Mezopotamya ile ilgili teknik gelişmeleri ticari faaliyetler yoluyla Akdeniz'in diğer kavimlerine tanıtmışlardır.

Fenike koloni hareketi zamanla İyon ve Yunan koloni hareketi karşısında gerilemiştir. Çünkü İyonlar ve Yunanlılar kolonileri yeni bir vatan kabul etmişler ve bu doğrultuda etkili politikalar izlemişlerdir.