Konu Anlatımı Sivas Kongresi

Sivas Kongresi



29 Agustos'ta Erzurum'dan Sivas'a hareket edilir. Dahiliye Nezareti, 29 Temmuz'da Sivas Valisi'ne, "Mustafa Kemal ve Rauf Bey'in Istanbul'a gonderilmeleri" icin emirler vermistir. Harbiye Nezareti'nin, kolordu kumandanliklarina tebligat yaptigi da bildirilir. Ama bu emirleri yazanlar da, alanlar da, bu emrin yerine getirilemeyecegini bilirler. Fakat burokrasinin aciz durumda kaldigi zamanlar, kendi kendini aldatarak oyalamasi bir gelenektir.

Mustafa Kemal, kendisinin Istanbul'a yollanmasi hakkinda yazismalarin dosyalar doldurduğu Sivas yolundadir. 2 Eylul 1919'da Sivas'a varilir. Sivas Kongresi, 4 Eylul 1919'da saat 14'de Sivas Lisesi salonunda acilir. Bilindigi gibi, bu kongreye 21-22 Haziran'da, Amasya Genelgesi ile karar verilmistir. O tarihten beri, kongreye üye gondermeleri icin vilayetlere haber gönderilmektedir ama İstanbul dahil ancak 31 üye gelmistir.

Kongre acildiginda hava karisiktir. Rauf Bey'in de aralarinda bulundugu bazi delegeler, Mustafa Kemal'i reis sectirmeme gayreti icindedirler. Bunun yaninda, bazı delegeler de milli istiklal degil, bir yabanci devletin himayesini (manda) istemektedirler. Hatta bu himayecilik fikri, Amasya Genelgesi'ne imza koyan Refet Bey'i bile sarmistir.

Bu arada bir yandan da Elazig Valiligi'ne ve Sivas vali ve kumandanligina tayin edilen Ali Galip'in, Ingilizler ve Kurtlerin destegiyle Sivas'a baskin yapmak, kongreyi dagitmak, onculeri tutuklamak niyetinde olduğu haber alinir. Cidden tehlikeli, korkulu gunler yasanir. Ancak Ali Galip, İstanbul'ca safdışı bırakılır. Ingilizler ve Kurtler de Halep yonune kacarlar.

Sivas'ta derin bir nefes alinir. Kongre'nin acildigi bu karisik havaya ragmen Mustafa Kemal, 3 oy farkla reis secilmistir. Ilk uc gün süren sekil veya duygu tartismalarina ragmen 4. gun konuya girilebilmistir. Erzurum Kongresi'nde alinan kararlar, bu kongreden de gecirtilebilmistir: "Vilayat-i Sarkiye Mudafaa-i Hukuk Cemiyeti" yerine, "Anadolu ve Rumeli Mudafaa-i Hukuk Cemiyeti", "Vilayat-i Sarkiye" yerine "Vatanin Butunu" gibi sozler konularak Cemiyet, butun Turkiye'nin teskilati halini almistir.

Kongre, butun Turkiye'yi temsil eden bir kongre haline gelmistir. Bir temsil heyeti seçilir. Bir de "Misak-i Milli"nin ilk esaslarina sekil verilmistir ki, bu misak, milli direnis ve mucadelenin hedef ve sinirlarini tespit etmektedir.

Milletin, kendi kaderini kendi tayin etmesi ve kendi sinirlari icinde kayitsiz, sartsiz bağımsızlık davasinda birlesen bu milli misak gorusu, ileride, Istanbul'da toplanacak Mebusan Meclisi'nde, bir milli yemin olarak ilan edilecektir.

Sivas Kongresi, 12 Eylul 1919'da calismalarina son verdi. Kongre, Erzurum prensiplerine yeni birsey ilave etmedi. Beliren cesitli egilimlere ragmen, sonunda, onlari zedelenmeden koruyabildi.

Milli Hareket'e milli bir boyut verdi. Milli bir merkez oluşturuldu. Mustafa Kemal, bu milli hareketin, yetkili oncusu olarak seçilmişti.

Sivas Kongresi calismalarinin sonunda, bir beyanname yayimlandi. Bu beyannamede, Kongrde alından 10 karar yeralmaktaydı:

30 Ekim 1918 tarihinde ve mutareke imzalandigi siradaki sinirlar dahilinde kalip, ezici bir Islam cogunlugunu barindiran topraklar icindeki Osmanli Topraklari, hicbir suretle bolunmez bir butun oluşturur.

Osmanli Toplulugu'nun butunlugu, milli bağımsızlığın saglanmasi, saltanat ve hilafet makaminin dokunulmazligi icin Kuvay-i Milliye'yi yetkili ve milli iradeyi hakim kilmak esasi kesindir.

Vatanin neresinde olursa olsun bir isgale ve Rumluk, Ermenilik teskili gibi girişimlere birlik halinde karşı konulmalıdır.

Azinliklarin hak üstünlüğünü sağlayacak veya siyasi hakimiyeti bozacak esaslar reddedilir.

Hukumet bir dis baski karsisinda topraklarının herhangi bir parcasini bırakmak zorunda kalirsa, buna karsi butun tedbirler alinir ve kararlar verilebilir.

Bağımsızlık ve millyet esasina uyan dis iktisadi ve teknik yardimlar kabul edilir.

Merkezi hukumet, milli iradeye tabii olmalidir, Milli Meclis toplanmalidir.

Anadolu ve Rumeli Mudafaa-i Hukuk Cemiyeti kurulmustur. Cemiyet'in bir temsil heyeti kurulmustur.
 
BUNLAR DA İLGİNİZİ ÇEKEBİLİR

Bu konuyu görüntüleyen kullanıcılar

Geri
Üst Alt