Türk Tarihinde İlkler – Osmanlı Yönetiminde Değişiklikler

TÜRK TARİHİNDE İLKLER – OSMANLI YÖNETİMİNDE DEĞİŞİKLİKLER​

• İlk kez şehzadelerin sancağa gitmemesi →I. Ahmet dönemi
• İlk kez şehzadelerde Kafes Usulü → I. Ahmet
• İlk veraset düzenlemesi; Ekber- Erşed uygulaması → I. Ahmet
• İlk Osmanlı bütçesi →Tarhuncu Ahmet Paşa
• İlk saray dışından evlenen → II. Osman
• İlk yeniçeriler tarafından öldürülen → II. Osman, son öldürülen → III. Selim
• İlk kez yeniçeri ocağı bozulması → III. Murat (Kanunu Kadim: Yeniçeri asker alma kanunu)
• İlk Türk-İran sınırının çizilmesi → Kasrı Şirin Antlaşması (1639)
• İlk imtiyazlı vezir →Köprülü Mehmet Paşa
• İlk toprak kaybı → Karlofça Antlaşması (1699)
• İlk kez 1718 Pasarofça Antlaşması ile Osmanlı Avrupa’dan geri kaldığını anladı. (Lale Devri)
• İlk Batının örnek alındığı dönem → Lale Devri (1718-1730)
• İlk geçici elçiler
• İlk teknik getirildi; matbaa (İbrahim Müteferrika, 28. Çelebi Mehmet – III Ahmet)
• İlk kâğıt fabrikası (Yalova)
• İlk itfaiye örgütü (Tulumbacılar)
• İlk sivil mimari gelişimi (barok-rokoko tarzları benimsendi.)
• İlk çiçek aşısı
• İlk askeri-teknik ıslahat → I. Mahmut
• Kara Mühendishanesi (Kara subayı yetiştirmek için)
• Avrupa tarzında açılan ilk okul
• İlk kez kapitülasyonlar sürekli hale getirildi. → I. Mahmut (1740)
• İlk iç borçlanma (Esham) → III. Mustafa
• İlk deniz mühendishanesi → III. Mustafa
• İlk ulufe alım-satımının yasaklanması → I. Abdülhamit
• Rusya ilk kez Küçük Kaynarca Antlaşması (1744) ile;

-Osmanlı içişlerine karışmaya başladı
-Kapitülasyon almaya başladı.
-İlk kopan Müslüman toprak →Kırım

• İlk modern ordu →III. Selim Nizam-ı Cedit ordusu
• İlk daimi elçilikler → III. Selim
• İlk milliyetçilik isyanı → Sırp İsyanı
• İlk milliyetçilik İsyanı ile kopan → Yunanistan
• İlk kez padişahı kısıtlayan →1808 Sened-i İttifak II. Mahmut
• Azınlıklara ilk imtiyaz →1812 Bükreş Antlaşması ile Sırplara verildi
• İlk Boğazlar Sorunu →1833 Hünkar İskelesi Antlaşması (Ruslarla imzalandı)
• İngilizlerle →1838 Balta Limanı Antlaşması imzalandı. Osmanlı ekonomisini bitiren antlaşmadır.
• İlk Osmanlı Gazetesi → Takvim-i Vekayi (II.Mahmut)
• İlk Özel Gazete → Tercüman-ı Ahval (Agah Efendi – Tanzimat)
• İlk Nüfus sayımı →II. Mahmut
• II. Mahmut, Değişiklikleri;

– Tımarı kaldırdı.
– İltizam ve ayanlığı kaldırdı.
– Divanı kaldırdı.
– Müsadere (devletin mallara el koyması) kaldırıldı.
– İlk modern polis-posta teşkilatını kurdu.
– İlk bakanlıklar(nazırlık) kuruldu.
– İlk ilköğretim zorunlu hale getirildi.
– İlk ortaokullar açıldı.
– İlk tercüme odası, yabancı dil okulu açıldı.
– İlk devlet memuru okulu açıldı.
– İlk kılık-kıyafet değişikliği(pantolon)
– İlk yurtdışına öğrenci gönderildi.

• Osmanlılarda ilk hukuk üstünlüğü → (Abdülmecit) Tanzimat Fermanı (1839)
• İlk Kâğıt Para → Abdülmecit (Kaime)
• İlk Demiryolu → Tanzimat dönemi (1866)
• İlk Telgraf → Tanzimat dönemi(1854)
• Osmanlılarda ilk defa bağımsız devlet olma özelliği Paris Konferansı-Islahat Fermanı (1856) kaybetti.
• İlk Dış Borç → Abdülmecit Kırım Savaşında (1854) İngiltere’den alındı.
• Müslüman-gayrimüslim eşitliği ilk kez Tanzimat Fermanı ile sağlandı.
• İlk kez Islahat Fermanı ile gayrimüslimler Müslümanların önüne geçti.
• İlk kez kız öğrencilerin okullara alınması →Tanzimat dönemi
• İlk öğretmen okulu ve mülkiye mektebi →Tanzimat dönemi
• İlk Osmanlı Anayasası → Kanun-i Esasi