Konu Anlatımı Malazgirt Savaşından Sonra Anadolu’da Kurulan İlk Türk Beylikleri

MALAZGİRT SAVAŞINDAN SONRA ANADOLU'DA KURULAN İLK TÜRK BEYLİKLERİ​

1- DANİŞMENTLİLER
• Beyliği kuran Danişment Gazidir
• Yeşilırmak Havzası’na hâkim olmuştur.
• Sivas, Malatya, Kayseri, Tokat, Niksar, Amasya civarlarında hâkimiyet kurmuştur
• “Danişmentnâme” adlı manzum türdeki eserde, Danişmentlilerin ülkelerine yaptığı hizmetler anlatılmaktadır. Kayseri, Malatya ve Sivas bu dönemde önemli eğitim ve bilim merkezleri hâline gelmiştir
• Yağıbasan Medresesi Danişmentlilere aittir (Anadoluda kurulan ilk medrese)

2- MENGÜCEKLİLER
• Mengücek Ahmet Gazi tarafından kurulmuştur
• 1071-1228 tarihleri arasında Erzincan, Kemah, Divriği ve Şebinkarahisar civarında hüküm sürmüştür.
• Bölgede meydana gelen depremler, beyliğe ait eserlerin günümüze kadar ulaşmasını engellemiştir.

3- ARTUKLULAR,
• Mardin merkezli olarak 1102’de kurulmuştur
• 1231’e kadar Mardin, Hasankeyf, Harput olmak üzere üç kol hâlinde varlığını sürdürmüştür.
• Bu dönemde Diyarbakır, Mardin gibi büyük merkezlerde, ilim gelişmiş ve Cezerî gibi ilim adamları ön planda tutulmuştur.



• Cezerî, elektriğin henüz kullanılmadığı dönemde sadece su ve mekanik parçalar ile çalışan makineler yapmıştır.

4-SALTUKLULAR
• 1072-1202 yılları arasında Erzurum merkez olmak üzere Kars, Oltu, Bayburt, Malazgirt ve
Artvin civarında hüküm sürmüştür
• Erzurumdaki Üç Kümbetler Saltuklular dönemine aittir
• Saltuklular, sanat anlayışlarıyla diğer Türk beylik ve devletlerini etkilemiştir
• Saltuklu kentlerinde Ahi kültürü ve geleneği etkili olmuştur

NOT: Dilmaçoğulları (Bitliste) ve Ahlatşahlar( Van Gölü çevresi) da Anadolu’nun Türkleşmesine hizmet etmiştir.

NOT: 1081’den itibaren İzmir merkezli olarak denizcilik faaliyetlerine başlayan ilk Türk beyi olan Çaka Bey, kurduğu 40 parçalık donanmayla Midilli, Sakız, Sisam ve Rodos gibi stratejik öneme sahip adaları fethetmiştir. 1081 yılı Türk Deniz Kuvvetleri’nin kuruluş yılı olarak kabul edilmektedir
NOT : İlk Türk beyliklerinin ortak noktası kurucularının Oğuzlara mensup olmasıdır

​

​