Mustafa AKDAĞ

Osmanlı Devleti'nin iktisadî-içtimaî tarihi ve Celâli isyanları üzerindeki araştırmalarıyla tanınan tarihçi.

Yozgat'ta Boğazlıyan ilçesinin Günyayla köyünde doğdu. Çanakkale muharebelerinde şehid olan bir çiftçinin oğludur. İzmir Öğretmen Okulu'nu ve Ankara Dil ve Tarih-Coğrafya Fakültesi Tarih Bölümü'nü bitirdi (1939) Önce Kars Lisesi'nde tarih öğretmenliği yaptı: daha sonra Dil ve Tarih-Coğrafya Fakültesi'nde çalıştı (1944) 1947’de Gazi Eğitim Enstitüsü'ne, bir yıl sonra da Diyarbakır Öğretmen Okulu'na tayin edildi. “Celâli İsyanlarının Başlaması” adlı teziyle doktor (1945), “Celâli Fetreti 1597-1603” adlı çalışmasıyla da doçent oldu (1951). Aynı yıl Dil ve Tarih-Coğrafya Fakültesi Yakınçağ Tarihi Kürsüsüne getirildi. 1958’de profesörlüğe yükseltildi; 1972'de üniversiteden uzaklaştır! lıncaya kadar bu görevde kaldı. 12 Mart döneminde bir ara tutuklandı; serbest bırakıldıktan bir süre sonra mahkemesi devam ederken öldü.

Mustafa Akdağ'ın, Osmanlı Devleti'nin iktisadî ve içtimaî tarihi ve özellikle halk ayaklanmaları gibi hemen hiç işlenmemiş konularda arşiv çalışmalarına dayanarak meydana getirdiği eserleri bazı çevrelerde takdirle karşılanmışsa da topladığı ilgi çekici malzemeyi değerlendirmesi bakımından Halil İnalcık ve Osman Turan gibi tarihçilerin ağır tenkitlerine uğramıştır. Mustafa Akdağ'ın Türk Tarih Kurumu BeHeten'i ve Dil ve Tarih Coğrafya Fakültesi Tarih Araştırmaları Dergisi'nde yayımlanan birçok makalesi dışındaki eserleri şunlardır: Büyük Celâli Karışıklıklarının Başlaması [225]; Celâli isyanları 1550-1603 [226]; Türkiye'nin İktisadî ve İçtimaî Tarihi, I [227], 11 [228]; Türk Halkının Dirlik Düzenlik Kavgası Celâli İsyanları. Yazarın ölümünden sonra Musa Çadırcı tarafından yeniden ele alınan ilk iki kitabın genişletilmiş baskılan da yapılmıştır. [229]



Bibliyografya


1) Halil İnalcık, “Osmanlı İmparatorluğunun Kuruluş ve İnkişafı Devrinde Türkiye'nin İktisadî Vaziyeti Üzerinde Bir Tetkik Münasebetiyle”, TTK Belleten, W/60 (1951), s. 629-684;

2) Osman Turan. “Selçuklular Hakkında Yeni Bir Neşir Münasebetiyle”, a.e., XXIX/116 (1965). s. 639, 660;

3) Turgut Akpınar. “Amasya Tarihi Yazarı Hüseyin Hüsameddin ve Bilinmeyen Eserleri”, Bibliyografya: Kitap Haberleri Bülteni, 1/3, Ankara 1972;

4) Yücel Özkaya. “Prof. Mustafa Akdağ'ı Kaybettik”, a.e, 11/3, Ankara 1973. [230]


Kaynak : Diyanet Vakfı İslam Ansiklopedisi