Konu Anlatımı XVII. Yüzyıl Siyasi Ortamında Osmanlı Devleti

11. SINIF TARİH DERSİ

1. ÜNİTE


XVII. YÜZYIL SİYASİ ORTAMINDA OSMANLI DEVLETİ



A) AVUSTURYA İLE İLİŞKİLER
• Osmanlı Devleti, XVI. yüzyılın sonlarına doğru batıda Avusturya, doğuda Safevilerle mücadele etmiştir.
• 1533’te imzalanan İstanbul Antlaşması ile Avusturya (Habsburg) Osmanlı Devleti’nin üstünlüğünü kabul etti. (Osmanlı Sadrazamı ile Avusturya Arşidükü eşit sayıldı)

• Daha sonra Avusturya ile 1596’da Haçova Muharebesi ile başlayan mücadele, 1606’da imzalanan Zitvatorok Antlaşması ile sonuçlandı.
• Zitvatorok Antlaşması, İstanbul Antlaşması ile elde edilen üstünlüğün kaybedilmesine neden oldu. ( Osmanlı Padişahı ile Avusturya Arşidükü eşit sayıldı)

NOT: Habsburg hanedanı Kutsal Roma Germen İmparatorluğuna katılarak Avusturya’ya yüzyıllarca hakim olan bir hanedandır. Hollanda’yı, Flemenkleri, Castilla (Kastilya) ve Aragonları (İspanya), Macaristanı evlilikler yolu ile egemenliğine almıştır.
• Zitvatorok Antlaşması ile Osmanlı Devleti dış politikada prestij kaybetti
• Osmanlı Devleti ile diplomatik protokolde Avusturya ile mütekabiliyet esası belirleyici oldu

NOT: Mütekabiliyet diplomatik denklik demektir.

B) SAFEVİLER (İRAN) İLE İLİŞKİLER

NEDEN:
• Safevi Devleti’nin Osmanlı şehzadelerini kışkırtması, İpek Yolu üzerinde denetim kurması, Osmanlı Devleti aleyhine ittifaklara girmesi ve Şiilik propagandası yapması Osmanlı ile savaşların nedenleridir.
• III. Murat Dönemi’nde 1590’da imzalanan Ferhat Paşa Antlaşması ile Osmanlı doğudaki en geniş sınırlarına ulaştı.

• Ahmet Dönemi’nde (1603-1617) Savaşlar 1612’de imzalanan Nasuh Paşa Antlaşması ile sona erdi.
• II. Osman (Genç) Dönemi’nde (1618-1622) Safeviler ile Serav Antlaşması (1618) imzalandı.
• IV. Murat (1623-1640), Revan ve Bağdat Seferi’ni bizzat komuta ederek Bağdat Kalesi’ni aldı ve Safevilerle 1639’da Kasr-ı Şirin Antlaşması’nı imzaladı.
• IV. Murat’a Bağdat Fatihi ünvanı verildi
• Kasr-ı Şirin Antlaşması Bugünkü Türk-İran sınırına yakın bir sınır belirlemesi bakımından önemlidir